همه آنچه درباره محمدرضا زاهدی می‌دانیم | از لشکر اصفهانی‌ها تا قرارگاه ثارالله تهران
رویداد ۲۴ | با حمله هوایی اسراییل به ساختمان کنسولگری ایران در دمشق، ۷ تن از نیروهای سپاه پاسداران به شهادت رسیدند. بر اساس اعلام روابط عمومی سپاه پاسداران، «سرتیپ محمدرضا زاهدی» و «سرتیپ محمدهادی حاجی‌رحیمی» به عنوان «مستشاران و افسران نظامی ارشد ایران در سوریه» در جریان این حمله شهید شدند؛ این اعلامیه همچنین نام ۵ نفر دیگر را به عنوان «افسران همراه آنان» اعلام کرد: «حسین امان اللهی»، «سید مهدی جلالتی»، «محسن صداقت»، «علی آقا بابایی» و «سید علی صالحی روزبهانی».
شناخته‌شده‌ترین و مهمترین چهره در میان این ۷ شهید، محمدرضا زاهدی است؛ سرداری که احتمالا هدف اصلی این حمله بوده است. او ۶۴ ساله و اهل اصفهان بود. البته گویا نام دیگری هم داشته که علی است. چرا که در برخی خبرهای قدیمی‌تر، از او با عنوان «علی زاهدی» یاد شده است.
جانشین خزاری
علی یا محمدرضا زاهدی، از همان ابتدای تشکیل سپاه پاسداران، به عضویت این نهاد نظامی درآمد. در جریان سال‌های جنگ عراق با ایران، زاهدی به جبهه‌های جنگ رفت با گذشت چند سال از آغاز جنگ، او به عنوان فرمانده تیپ مشغول فعالیت شد. فرماندهی تیپ ۴۴ قمر بنی‌هاشم در سال ۱۳۶۲ با مسئولیت زاهدی بود و تا سال ۱۳۶۵ حضورش در این جایگاه ادامه داشت.
سردار زاهدی در هنگام فرماندهی تیپ ۴۴ قمر بنی‌هاشم در خلال سال‌های ۱۳۶۲ تا ۱۳۶۵ | منبع: روزنامه اطلاعات
در این سال او وارد لشکر ۱۴ امام حسین شد؛ همان لشکر اصفهانی‌های جنگ که معروف‌ترین فرمانده‌اش حسین خرازی بود. خرازی که از فرماندهان محبوب نیروهای ایرانی بود، اسفند ۱۳۶۵ و در جریان عملیات کربلای ۵ به شهادت رسید و زاهدی به عنوان دومین فرمانده این لشکر، عنان کار را در دست گرفت. او تا ۵ سال بعدش یعنی تا ۳ سال پس از جنگ، فرماندهی این لشکر را بر عهده داشت.
بیشتر بخوانید: حمله هوایی اسرائیل به نزدیکی سفارت ایران در دمشق/ یک سردار سپاه به شهادت رسید
با پایان ماموریت در لشکر امام حسین، از زاهدی و مسئولیت و فعالیت‌هایش اطلاعات زیادی در دست نیست. تنها نکته‌ای که از فعالیت‌های او در دهه ۷۰ خورشیدی یافت میشود، نام او پای نامه‌ی ۲۴ امضایی سرداران سپاه به محمد خاتمی رئیس‌جمهوری وقت در سال ۱۳۷۸ است. ۲۴ سردار سپاه در آن نامه که پس از اتفاقات کوی دانشگاه نگاشته شد، در خط پایانی خطاب به خاتمی نوشتند «كاسهٔ صبرمان به پايان رسيده و تحمل بيش از آن را در صورت عدم رسيدگی، بر خود جايز نمی‌دانيم.»
جانشین کاظمی
فعالیت‌ها و سمت‌های محمدرضا/علی زاهدی در دهه ۸۰ در رسانه‌ها قابل ردیابی است. او سال ۱۳۸۴ و پس از سقوط هواپیمای حامل احمد کاظمی، فرمانده وقت نیروی زمینی سپاه، از سوی فرمانده کل قوا، به عنوان فرمانده نیروی زمینی سپاه منصوب شد.
او سال‌های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ همزمان با فرماندهی نیروی زمینی سپاه، فرماندهی قرارگاه ثارالله تهران را هم برعهده داشت؛ قرارگاهی که مسئولیت امنیتی تهران را دارد.
با فرماندهی کل محمدعلی جعفری در سپاه، در سال ۱۳۸۶ او دست به تغییرات ساختاری زد؛ تیر ماه ۱۳۸۷ این تغییرات سبب شد تا زاهدی جای خود را در نیروی زمینی سپاه به جعفر اسدی بدهد.
همزمان در این سال‌ها، با روی کار آمدن محمود احمدی‌نژاد، پرونده هسته‌ای ایران وارد فضای تنش‌آلود شد و همین امر باعث شد تا قطعنامه‌های متعددی از سوی شورای امنیت سازمان ملل علیه ایران تصویب شود. هفتم فروردین ۱۷ سال پیش، یعنی ۱۳۸۶، در جریان قطعنامه ۱۷۴۷ شورای امنیت، نام محمدرضا زاهدی نیز به عنوان فرمانده نیروی زمینی سپاه وارد فهرست تحریم‌های ایران شد. این تحریم‌ها در ارتباط با برنامه هسته‌ای بود اما چهره‌های نظامی را هم در آن قرار داده بودند و به عبارت دیگر، تحریم‌های ایران را وارد فاز تسلیحاتی کردند. در وبسایت اوفک(دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی آمریکا) که اطلاعات افراد تحریم‌شده در آن قرار می‌گیرد، نام‌های «علیرضا زاهدی»، «حسن مهدوی» و «رضا مهدوی» نیز از جمله نام‌های این سردار سپاه ذکر شده است. طبق او از سوی ایالات متحده نیز، ذیل قوانین مربوط به تحریم‌های ثانویه ایران، مالی و تروریسم، تحت تحریم قرار داشته است.
در جریان مذاکرات برجام، بر سر خروج این نام‌ها از فهرست تحریم‌ها بحث و جدل‌های زیادی شد؛ سرانجام مقرر شد تا همزمان با پایان بخش نخست تحریم‌های تسلیحاتی ایران، ۲۳ چهره نظامی ایران که مشمول تحریم‌ها شده بودند، رفع تحریم شوند که ۲۹ مهر ماه ۱۳۹۹، این اقدام بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱ سازمان ملل انجام شد.
به نوشته خبرگزاری‌های داخلی، زاهدی طی سال‌های ۱۳۸۷ تا ۱۳۹۵، به عنوان «فرمانده سپاه سوریه و لبنان» در چارچوب نیروی قدس سپاه پاسداران فعالیت می‌کرد. او سال ۱۳۹۵ به عنوان معاون عملیات کل سپاه پاسداران منصوب شد و تا سال ۱۳۹۸ نیز ادامه داشت. تیر ماه ۱۳۹۸ عباس نیلفروشان، جایگزین زاهدی در معاونت عملیات سپاه شد. هرچند در منابع گفته نشده است اما او پس از این دوره در معاونت عملیات، قاعدتا به همان جایگاه خود در نیروی قدس بازگشت؛ بازگشتی که تا سیزدهم فروردین ۱۴۰۳ ادامه داشت و در این روز ماموریت‌اش به پایان رسید.
